Wat zegt de Kerk over euthanasie?
David A., 7 thuis en bejaardenzorg. BSO
Een goede vraag van David, één die zeker gezien de aard van zijn opleiding beantwoord moet worden. Samengevat kun je zeggen dat de Kerk tegen euthanasie is omdat ze gelooft dat God en niet de mens over leven en dood moet beslissen. Toch is het goed dat we het fenomeen van dichterbij gaan bekijken, want alleen de algemene regel op zich zegt niet veel.
Als je over Euthanasie wil praten moet je eigenlijk eerst het begrip verklaren. Het woord ‘euthanasie’ betekent eigenlijk ‘de goede dood’. Is de Kerk dan tegen een goede dood? … Nee, maar daar ligt juist het probleem: een goede dood is in de ogen van een katholiek niet hetzelfde als wat het voor een niet-gelovige westerse mens is. Voor de niet-gelovigen is een goede dood vooral een dood zonder lijden: bijvoorbeeld plots sterven in je slaap. Voor gelovigen sterf je daarentegen een goede dood wanneer je voordat je sterft je hebt kunnen verzoenen met God. Als je dus voor je stervensuur hebt kunnen biechten en de laatste sacramenten hebt ontvangen bijvoorbeeld. Een goede dood kan volgens gelovigen dus ook wanneer men wel lijdt. Het lijden kan ons zelfs in staat stellen om dichter bij God te komen en ons met God verbonden te voelen: ook Christus leed erg tijdens de laatste uren voor Zijn dood. Het kan ook een manier zijn om ons tot inzicht te doen komen of een manier om boete te doen.
Toch betekent dit niet dat we het lijden moeten zoeken, of niets mogen doen om lijden tegen te gaan. Ook Christus liet zich troosten en verzorgen door de Heilige Veronica op weg naar het kruis en de Kerk heeft zich in heel de geschiedenis altijd voor de lijdende mensen ingezet. Het bestrijden van lijden van anderen is zowat de belangrijkste taak van een Christen en misschien ook wel het beste antwoord op euthanasie. Heel wat mensen die vragen om euthanasie vragen eigenlijk vooral om van het lijden verlost te worden en om troost. Het komt ook vaker voor bij eenzame mensen die niet met de liefde en zorg worden omringd , die ze eigenlijk als mens verdienen. Net zoals bij zelfmoord is het in de eerste plaats dus een hulpkreet en niet een verlangen om dood te zijn. Er echt zijn voor lijdende mensen, met liefde en aandacht, is dus essentieel. Daarnaast mag natuurlijk het lijden ook worden weggenomen of verlicht door pijnstillers, zelfs wanneer deze het leven korter zouden maken (zolang ze maar niet rechtstreeks leiden tot de dood, zoals bijvoorbeeld een zware overdosis morfine, waardoor een patiënt plots zou sterven). Ook palliatieve sedatie, waarbij de patiënt in een kunstmatige coma wordt gebracht om de pijn te verzachten, is toegestaan.
De kwestie ‘euthanasie’ is eigenlijk steeds ingewikkelder geworden. Dat heeft veel te maken met de moderne geneeskunde. Mensen worden veel ouder en kunnen langer in leven gehouden worden, wat natuurlijk positief is. Langs de andere kant kan het er ook voor zorgen dat het lijden van de mens langer aansleept en dat er soms sprake is van therapeutische hardnekkigheid. Hierover spreken we wanneer men koste wat het kost een leven wil rekken waarvan de situatie toch uitzichtloos is. Stel je bijvoorbeeld persoon X voor. X heeft een zware, ver gevorderde vorm van kanker. Hij zal hoogstwaarschijnlijk een pijnlijke dood sterven binnen enkele weken. X heeft ook een hoge kans op hartaanvallen, waaraan hij kan sterven. Wanneer nu een dokter zou beslissen om X een pacemaker te geven om deze hartaanvallen op te vangen, spreken we over therapeutische hardnekkigheid. Hij laat iemand immers een operatie voor een pacemaker ondergaan, die enkel zijn doodstrijd zal verlengen. De Kerk is dan ook erg tegen therapeutische hardnekkigheid gekant en het is in België bij wet verboden
De Kerk maakt zich vele zorgen in verband met euthanasie. Vooral omdat het de zwakkeren in de maatschappij erg kwetsbaar maakt. Mensen die eenzaam zijn zouden er sneller voor kunnen kiezen. Arme mensen zouden in een positie kunnen komen waarop ze niet meer durven kiezen voor een lange ziekenhuisopname die veel duurder is dan euthanasie omdat ze hun nabestaanden willen sparen. Daarnaast is het ook zo dat de wet op euthanasie steeds losser wordt. Het gevaar bestaat dat nu ook mensen die psychisch lijden in de vorm van zware depressies euthanasie zullen kunnen gebruiken als medisch begeleide zelfmoord. Tot slot maakt de kerk zich nog het meeste zorgen over zij die gekozen hebben voor euthanasie, want wat gebeurt er met hen in het leven na de dood? Ook op dat vlak zijn er veel overeenkomsten met mensen die zelfmoord plegen.
Laat ons dus als christenen in het algemeen en voor mensen die net zoals David kiezen voor een carrière in de zorgsector in het bijzonder vooral onze aandacht vestigen op het verminderen van het lijden, op empathie en op echte zorg want het is onze taak om te tonen dat je mensen niet met de dood behandelt, maar met liefde.
meneergodsdienst 